Pompy ciepła – działanie, rodzaje, koszty, czyli wszystko, co warto o nich wiedzieć

Wybór sposobu ogrzewania jest jedną z najważniejszych decyzji, jakie musi podjąć inwestor podczas budowy domu. Wśród różnych rozwiązań coraz powszechniej wybierane są pompy ciepła. Stają się bardzo poważną alternatywą dla kotłów grzewczych wykorzystujących paliwa kopalne. Już w prawie co czwartym nowym budynku za ogrzewanie odpowiada właśnie pompa ciepła.

Co to jest pompa ciepła? To urządzenie grzewcze, które wykorzystuje różnicę temperatury pomiędzy dwoma obszarami. Wywołując obieg czynnika chłodniczego, pozyskuje energię cieplną. Pompy ciepła korzystają z naturalnej energii odnawialnej, takiej jak geotermia oraz energia słoneczna, która przyczynia się do różnic temperatury w atmosferze, glebie oraz wodzie - co umożliwia efektywne generowanie ciepła lub chłodu przy minimalnym zużyciu energii elektrycznej. Urządzenia te nie zajmują też wiele miejsca, a odpowiednio dopasowane do budynku są w stanie zapewnić komfort termiczny nawet w czasie srogich zim.

Zasada działania wszystkich pomp ciepła jest bardzo podobna, jednak same urządzenia są bardzo różnorodne. Odrębności są widoczne nie tylko w wyglądzie konstrukcji. Pompy mogą pozyskiwać energię z różnych źródeł i przekazywać ją do innych systemów. Różnią się też rozwiązaniami montażowymi.

Pompa ciepła do domu może przekazywać pozyskaną i przetworzoną energię do dwóch podstawowych systemów grzewczych: 

• wodny – tradycyjna sieć c.o. wykorzystująca ogrzewanie podłogowe i grzejniki. W przypadku pomp ciepła woda nagrzewa się do znacznie niższej temperatury, niż przy kotłach węglowych, dlatego sieć wymaga specjalnych grzejników niskotemperaturowych. W takim układzie można też przygotowywać c.w.u.;

• powietrzny – pompa ciepła połączona jest z systemem wentylacji. Energia cieplna ogrzewa powietrze wypuszczane do pomieszczenia. 

Warto wiedzieć:

Pompy ciepła biorą swoje nazwy z połączenia charakteru dolnego i górnego źródła. Przykładowo pompa powietrze-woda pobiera energię z powietrza i ogrzewa nią instalację wodną. 

W przypadku pomp ciepła powietrznych można dokonać jeszcze jednego podziału. Pompa ciepła do ogrzewania może występować w dwóch wariantach:

• monoblok – wszystkie podzespoły są zgromadzone w jednym zaizolowanym module zewnętrznym. Pompa jest droższa i zajmuje nieco więcej miejsca, niż w wariancie split, jednak jej montaż jest łatwy;

• split – pompa podzielona na moduł zewnętrzny i wewnętrzny, które są połączone przewodami z czynnikiem chłodniczym. Jest tańsza od monobloków i pozwala lepiej wykorzystać wolne miejsce. Do przeprowadzenia montażu wymaga jednak specjalistów z uprawnieniami F-gazowymi.

Ogrzewanie pompą ciepła jest ekonomiczne, jednak nie każdy typ urządzenia zapewnia taką samą stabilność pracy. Bardzo często inwestorzy stają przed wyborem urządzenia gruntowego i powietrznego. Jaka pompa ciepła do domu jednorodzinnego będzie lepsza?

Czynnikiem decydującym o wyborze konkretnego typu jest koszt. Pompy powietrzne kosztują już od 20 tysięcy złotych. Są wydajne jesienią i na wiosnę, jednak w okresie siarczystych mrozów mogą mieć problem z wydajnością. 

Pompy ciepła gruntowe są bardzo stabilne, a temperatura na głębokości kilku metrów pod powierzchnią ziemi nie zmienia się, bez względu na warunki na powierzchni. W związku z tym takie urządzenie zachowuje sprawność nawet przy temperaturach znacznie spadających poniżej 0°C. Koszt takiej pompy ciepła i jej instalacji bywa jednak dwukrotnie wyższy. 

Interesuje Cię pompa ciepła gruntowa? Porady i aktualne cenniki znajdziesz w naszych innych poradnikach.

Ogromny wpływ na to, czy pompa ciepła się opłaca, ma koszt samej inwestycji. Składają się na niego dwa czynniki: koszt urządzenia i montażu. Jak przedstawiają się ceny przy różnych wariantach urządzeń?

Za pompę ciepła zapłacisz od 20 do nawet przeszło 50 tysięcy złotych. Najtańsze są pompy powietrzne, a najdroższe pompy gruntowe z wymiennikiem pionowym. Dla ograniczenia kosztów energii elektrycznej, pompy ciepła powszechnie współpracują z instalacjami fotowoltaicznymi. Do ceny inwestycji musisz zatem doliczyć około 20 tysięcy za moduły i ich montaż.

Pompy ciepła są bardzo ekonomiczne i przy dobrze dobranych parametrach poniesiesz minimalne koszty ogrzewania. Największą część kosztów eksploatacji stanowi zużycie energii elektrycznej. Do stałych kosztów musisz zaliczyć też coroczny przegląd, który kosztuje od 200 do 500 złotych i ewentualne koszty napraw.

Schemat działania pompy ciepła uwzględnia zużycie energii elektrycznej. Prąd nie jest bezpośrednio wykorzystywany do wytwarzania energii cieplnej. Zużywają go jednak niektóre elementy urządzenia, jak pompy i sprężarka. Pojawia się zatem pytanie: ile prądu zużywa pompa ciepła? 

Wpływ na zużycie ma współczynnik COP. Określa on, ile energii cieplnej jest wytwarzanej przy zużyciu 1 kWh. W pompach ciepła współczynnik ten jest na poziomie od 3,5 do 5,5. Oznacza to, że pompa wytwarza nawet przeszło pięciokrotnie więcej energii, niż wykorzystuje do działania.

Ile prądu zużyje pompa ciepła do ogrzania budynku? Wiele zależy od jego wielkości i poziomu izolacji. Z reguły do ogrzania każdych 100 m2 powierzchni użytkowej nowego i dobrze zaizolowanego budynku potrzeba od 2000 do 3000 kWh energii elektrycznej w skali roku. Do tego trzeba doliczyć prąd potrzebny do ogrzewania wody użytkowej.

Prosta instalacja i zasada działania pompy ciepła powietrze-woda przekonuje Cię do jej zakupu? Może wolisz zainwestować więcej i wybrać pompę gruntową? Wybierając to urządzenie grzewcze, musisz wziąć też pod uwagę inne czynniki, niż dolne źródło. Przy prawidłowym doborze pompy ciepła trzeba uwzględnić:

• moc grzewczą (podawaną w W);

• wydajność (współczynnik COP);

• parametry instalacji grzewczej, z jaką będzie współpracować;

• poziom izolacji termicznej budynku. 

Jeśli masz problem z doborem odpowiedniej pompy ciepła, odwiedź serwis Majsteria. W kategorii Ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja opisz i dodaj zlecenie. Zaczekaj na kontakt oraz oferty od specjalistów zajmujących się doborem i montażem akcesoriów grzewczych. Z pewnością szybko znajdziesz odpowiednich wykonawców, którzy doradzą, jaka pompa ciepła do domu jednorodzinnego będzie odpowiednia. 

Zakup i montaż pompy ciepła jest bardzo kosztowną inwestycją. Istnieją jednak sposoby, żeby ograniczyć własne wydatki związane z zakupem pompy ciepła do domu jednorodzinnego. W 2023 roku funkcjonuje kilka programów, z których możesz pozyskać dofinansowanie lub zwrot kosztów. Jak zdobyć dofinansowanie do pompy ciepła? 

Pompy ciepła to urządzenia ekologiczne, ekonomiczne, funkcjonalne i bardzo wygodne. Są w stanie zapewnić odpowiedni poziom ciepła każdemu dobrze zaizolowanemu budynkowi, bez względu na warunki atmosferyczne. Muszą być jednak prawidłowo dobrane do obiektu i warunków technicznych.