Wentylacja grawitacyjna – schemat i zasady prawidłowego działania

Data publikacji-
AutorRedakcja portalu Majsteria
Długość czytania5 min

System wentylacji grawitacyjnej sprawia, że powietrze w pomieszczeniu jest świeże, mimo że wnętrze nie posiada działającej klimatyzacji czy funkcjonującego w tle wentylatora. Jak działa tego rodzaju układ? Podstawą – co bywa zaskoczeniem – jest wykorzystanie w pełni naturalnych procesów występujących w fizyce. Zdarza się, że wentylacja grawitacyjna bywa porównywana do ludzkiego ciała – tak, jak ono musi oddychać, tak i nieruchomość wykorzystuje powietrze w bardzo podobny sposób. Trafia ono z zewnątrz, gdy jest chłodniejsze i cięższe. W ten sposób rozchodzi się w środku, a następnie przemieszcza się, by opuścić budynek. System niejako zabiera ze sobą zużyte powietrze.

Wentylacja grawitacyjna – schemat i zasady prawidłowego działania

Co to jest wentylacja grawitacyjna?

Jeśli spojrzeć na działanie wentylacji grawitacyjnej od strony stricte technicznej, można przyjąć, że opiera się na naturalnych zjawiskach konwekcyjnych. Te generują ruch powietrza na skutek różnic w gęstości i ciśnieniu. Cieplejsze powietrze, które jest lżejsze i pochodzi z wnętrza budynku, z natury dąży do unoszenia się w górę. W ten, dość prosty sposób, zastępowane jest przez zimniejsze, cięższe powietrze z zewnątrz. Aby ten naturalny proces mógł przebiegać efektywnie, niezbędne jest tworzenie odpowiednich kanałów, takich jak kominy wentylacyjne, które umożliwiają tworzenie ciągu konwekcyjnego.

Trzeba zwrócić uwagę na specyfikę tego procesu: nie jest to – potocznie określając – „ssanie” powietrza z budynku. Mamy do czynienia z bardzo naturalną wymianą, w trakcie której ciepłe powietrze jest zastępowane przez to chłodniejsze, napływające z zewnątrz przez różne otwory (np. przez opracowane nawiewniki okienne).

 

Ważne: 

Prawidłowo zaprojektowane nawiewniki umieszczane są zazwyczaj w dolnych częściach pomieszczeń. Świetną lokalizacją są nisko położone elementy przy podłodze, co pozwala zimnemu, cięższemu powietrzu z zewnątrz wnikać do środka.

 

W pomieszczeniach, takich jak kuchnia czy łazienka (w których regularnie tworzy się najwięcej ciepła i pary wodnej) – umieszcza się wywiewniki zwykle na wyższych poziomach. Umożliwia to gorącemu, lekkiemu powietrzu wydostanie się na zewnątrz.

Projektowanie systemu wentylacji grawitacyjnej

Tworząc na etapie projektowym system wentylacji grawitacyjnej, warto zastanowić się, gdzie powinny być umieszczone nawiewniki, a gdzie wywiewniki. Kluczowe jest zaplanowanie ścieżek przepływu powietrza tak, by całość kontrolowała naturalne procesy termiczne i grawitacyjne. Projektując system, musimy również pamiętać o odpowiednim doborze i rozmieszczeniu kanałów wentylacyjnych. Dotyczy to np. tego, czy są one wystarczająco szerokie i czy biegną w taki sposób, aby zminimalizować opory i umożliwić swobodny przepływ powietrza. Niewątpliwie więc, o efektywności działania systemu decydują detale – rozmiary elementów czy też ich położenie. 

Każdy element systemu wentylacji grawitacyjnej, od nawiewników, przez kanały, po wywiewniki, musi być starannie przemyślany i zaprojektowany z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i charakterystyki budynku. To jedna z różnic wobec tego, jak działa wentylacja mechaniczna (więcej o tej metodzie przeczytasz w artykule: Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła - cena i zalety). 

Konieczne jest również zapewnienie odpowiednich kanałów wentylacyjnych oraz zaplanowanie przestrzeni w taki sposób, aby powietrze mogło swobodnie przepływać przez różne pomieszczenia, minimalizując ryzyko powstawania „martwych stref”, w których powietrze ma ograniczone możliwości poruszania się. Jak wygląda to w praktyce?

Schemat wentylacji grawitacyjnej zastosowanej w bloku

Podstawą jest prawidłowe rozmieszczenie nawiewników. Powinny się one znaleźć w miejscach, w których mogą zmaksymalizować przepływ świeżego powietrza z zewnątrz. Najczęściej instaluje się je w dolnych partiach pomieszczeń, umożliwiając zimnemu powietrzu wejście do wnętrza. Wywiewniki, zlokalizowane zwykle w górnych partiach pomieszczeń – zakładając, że to kuchnie lub łazienki – umożliwiają usunięcie ciepłego, zanieczyszczonego powietrza na zewnątrz.

Inną kwestią są kanały do wentylacji. Te powinny być wystarczająco szerokie, aby zminimalizować opory i umożliwić efektywny przepływ powietrza. Należy tu zwrócić uwagę na izolację termiczną i materiały użyte w konstrukcji budynku. Materiały powinny być odporne na przewodzenie ciepła i wilgoci, a układ musi kompleksowo zapewniać utrzymanie właściwej temperatury wewnątrz budynku. Jest to kluczowe dla efektywności wentylacji.

Schemat wentylacji grawitacyjnej zastosowanej w piwnicy

Piwnice są szczególnie narażone na problemy związane z wilgotnością i brakiem odpowiedniej wymiany powietrza. Z tego powodu, prawidłowo zaprojektowana wentylacja pozwala zapanować nad odpowiednią cyrkulacją. Warto w tym kontekście zwrócić uwagę na to, by nawiewniki znajdowały się tam, gdzie jest możliwość największego dopływu świeżego powietrza. Punkty wywiewu powinny być natomiast zlokalizowane w miejscach, które gromadzą najwięcej wilgoci i zanieczyszczeń. One, wraz z kanałami wentylacyjnymi, powinny umożliwić efektywny przepływ powietrza – pomimo oczywistej niewielkiej wysokości pomieszczenia. 

Częstym błędem jest niewłaściwa izolacja kanałów. Te powinny być odpowiednio odseparowane, aby zapobiec kondensacji wilgoci. Dodatkowo trzeba zwrócić uwagę na regularne sprawdzanie stanu kanałów pod kątem pleśni czy grzybów oraz ich czyszczenie.

Zalety wentylacji grawitacyjnej w nieruchomości

Może to zabrzmieć banalnie, ale bardzo ważną zaletą tego typu systemu jest prostota połączona z niezawodnością działania. Układ nie funkcjonuje w ramach złożonych, mechanicznych komponentów. Co ważne – nie jest też uzależniony od zewnętrznego, a więc potencjalnie ryzykownego, źródła zasilania.

Sprawdź, jakie są terminy wykonania prawidłowej wentylacji grawitacyjnej i ile kosztuje taki system w domu jednorodzinnym. Oferty wykonawców znajdziesz m.in. w serwisie Majsteria w kategorii: Ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja. Realizujesz zlecenia w tym zakresie? Możesz również pozostawić swoją ofertę i zachęcić potencjalnych klientów do skorzystania ze swoich usług.

Zobacz też inne artykuły

Najlepsza klimatyzacja do domu – rodzaje klimatyzatorów, przegląd dostępnych rozwiązań
Ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja
Nowoczesne klimatyzatory nie tylko chłodzą, ale również ogrzewają, filtrują powietrze oraz usuwają nadmiar wilgoci. Urządzenia różnią się od siebie typem, a co za tym idzie także sposobem montażu, mocą chłodniczą, systemami filtracji, efektywnością energetyczną i doda...
Ogrzewanie klimatyzatorem – czyli do czego jeszcze można wykorzystać klimatyzację w domu?
Ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja
Klimatyzacja kojarzona jest przede wszystkim z chłodzeniem wnętrz w czasie upałów. Nowoczesne urządzenia umożliwiają też ogrzewanie klimatyzatorem, co wydłuża okres ich użytkowania do niemal całego roku. Poznaj sposób działania klimatyzatorów z funkcją ogrzewania, i...