Pierwsze, co rzuca się w oczy po zobaczeniu przewodu elektrycznego, to kolor izolacji. Powłoka zwykle jest czarna, brązowa, niebieska lub zielono-żółta i oznacza odpowiednio fazę, „neutral” oraz zabezpieczenie. Problem pojawia się w momencie, gdy kabel jest czarny, biały, lub pomarańczowy – wtedy za głowę łapią się nawet najlepsi fachowcy. Sprawdź, jakie są niestandardowe kolory kabli i poznaj podstawy kodów europejskich.
Przewód elektryczny składa się z materiału przewodzącego (tzw. żyły), zbudowanego zwykle z miedzi lub aluminium, oraz izolacji z tworzywa sztucznego. Przed porażeniem dobrze chroni np. PVC, polietylen lub kauczuk, które są izolatorami, czyli nie przewodzą prądu. W niektórych przewodach stosuje się też warstwę ekranującą (np. z folii aluminiowej), która chroni przed zakłóceniami elektromagnetycznymi.
Przewody oznacza się odpowiednimi kolorami przede wszystkim dla bezpieczeństwa. Oznaczenia informują o napięciu kabla, a także jego funkcji w instalacji elektrycznej. Pomylenie np. przewodu fazowego z ochronnym może kosztować życie – zarówno Twoje, jak i elektryka – dlatego zawsze oznaczaj kable zgodnie z przyjętymi normami. Pomoże to też w przyszłych naprawach instalacji, gdy potrzebne będzie majsterkowanie w puszkach podtynkowych lub gniazdkach.
Kable elektryczne oznaczamy na dwa sposoby – kodem i kolorem izolacji. Sprawdź, z jakimi barwami spotkasz się najczęściej.
Ważne:
Sam kolor kabla nie świadczy o jego funkcji! Zanim zabierzesz się za bezpieczną pracę – wyłącz przepływ prądu w mieszkaniu.
Przewody fazowe oznaczamy 4 kolorami izolacji: czarnym, brązowym, szarym lub czerwonym. Fazę opisujemy symbolem L, a w przypadku sieci trójfazowej dodajemy też liczbę (L1, L2, L3). Zgodnie z normami powinny mieć kolory brązowy, czarny i szary.
Przewód neutralny zawsze jest koloru niebieskiego, nie ma tutaj alternatyw. Tak zwane „zero” opisujemy symbolem N i łączymy je z neutralnym punktem w sieci.
Przewód ochronny oznaczamy dwukolorową izolacją: żółto-zieloną. Kabel zabezpieczający opisujemy symbolem PE i łączymy go z uziemieniem w domu.
|
Rodzaj kabla |
Kolor |
Symbol |
|
Fazowy |
czarny, brązowy, szary, czerwony |
L (L1, L2, L3) |
|
Neutralny |
niebieski |
N |
|
Ochronny |
żółto-zielony |
PE |
Oprócz koloru izolacji, kable oznaczane są też specjalnym kodem. Na początku należy określić, czy kabel jest wykonany według normy zharmonizowanej (H), czy jest to przewód typu krajowego (A). Następnie można przejść do napięcia znamionowego:
01 – napięcie 100/100V,
03 – napięcie 300/300V,
05 – napięcie 300/500V,
07 – napięcie 450/750V.
Kolejny jest materiał izolacji. Najczęściej stosowane w dzisiejszych instalacjach to:
B – kauczuk etylenowo-propylenowy,
G – kopolimer etylenowy oktanu winylu,
R – kauczuk naturalny lub syntetyczny,
S – kauczuk silikonowy,
V – polichlorek winylu,
Z – sieciowany polietylen.
Dalej jest miejsce na opis powłoki metalowej i niemetalowej (np. C jako koncentryczna żyła miedziana, J jako oplot z włókna szklanego, T jako oplot tekstylny) i określenie budowy kabla (np. H jako podzielny kabel bliźniaczy, H2 jako dwużyłowy kabel niepodzielny, H6 jako wielożyłowy kabel niepodzielny).
Na koniec zostaje tylko materiał żyły (zwykle jest to A, czyli aluminium), jej budowa (np. D jako cienki drut do kabli spawalniczych) i określenie obecności żyły ochronnej (G – obecna, X – nieobecna). Nie wszystkie kody oznaczeń muszą być obecne – gdy jest taka możliwość, można zostawić puste pole.
Brzmi skomplikowanie? Elektryka to trudna dziedzina, dlatego wskazana jest pomoc specjalisty. Jeśli potrzebujesz wsparcia – skorzystaj z serwisu Majsteria, w kategorii Elektryk, dodając zlecenie lub samodzielnie znajdując fachowca wśród zarejestrowanych firm.
Na przestrzeni lat kolory kabli wiele razy się zmieniały. Możliwe jest, że podczas renowacji starego budynku natkniesz się na niestandardowe barwy, dlatego warto znać:
pomarańczowy, turkusowy (niebiesko-zielony) – przewód fazowy,
biały – przewód neutralny,
zielony, żółty – choć te kolory od lat są niedozwolone (łatwo je pomylić z przewodem ochronnym PE) nadal możesz spotkać je przy kablach niskiego napięcia.
Dbaj o swoje bezpieczeństwo. Jeśli znajdziesz przewód o niestandardowym kolorze, pod żadnym pozorem nie dotykaj go bez fachowego sprzętu. Sprawdź, co będzie Ci niezbędne: Narzędzia dla elektryka – co warto mieć w domu?
Ważne:
W przeszłości, gdy przeglądy instalacji elektrycznych były czymś niecodziennym, często stosowano przypadkowe kolory kabli. Miej to na uwadze, jeśli remontujesz starą nieruchomość.
Nie sugeruj się powyższymi oznaczeniami kolorów, jeśli elektryka dotyczy samochodu. Zamiast tego zajrzyj w dokumentację pojazdu. W starszych samochodach niemieckich znaleźć można przewody koloru czarnego, brązowego i czerwonego, z kolei włoskie odpowiedniki częściej stawiały na odcienie pomarańczowe i niebieskie. Gdy otworzysz już dokumentację pojazdu, zwróć też uwagę na językowe niuanse: np. kolor biały może być opisywany jako WS (weiss), WT (white) lub BI (bianco), w zależności od kraju pochodzenia.
Podsumowując, przewód zbudowany jest z materiału przewodzącego (miedź lub aluminium) oraz izolacji z tworzywa sztucznego, niekiedy stosuje się też warstwę ekranującą. Kable oznaczamy na dwa sposoby – kodem i kolorem. Przewód fazowy pokrywamy czarną, brązową, szarą lub czerwoną izolacją, neutralny – niebieską, ochronny – żółto-zieloną. Z kolei kodem opisujemy m.in. normę zharmonizowaną, napięcie znamionowe, materiał izolacji i żyły, opis powłok oraz budowę kabla. Uważaj też na niestandardowe kolory przewodów w starszym budownictwie i motoryzacji.
