Czym jest mała architektura ogrodowa – charakterystyka i przykładowe rodzaje zabudowy ogrodowej

W mowie potocznej „mała architektura” dotyczy wszystkich elementów ogrodu, które pełnią funkcję dekoracyjną lub użytkową, a przy tym zajmują niewiele przestrzeni. Z tego powodu zalicza się do niej wszelkiego rodzaju ławki, altany, pergole, fontanny, donice, ogrodzenia czy elementy placu zabaw. Jednak prawo jest w tej kwestii bardziej rygorystyczne i wyklucza z definicji np. budowle, takie jak pawilony czy murki. Dlatego ważne jest, aby rozróżniać małą architekturę ogrodową w ujęciu potocznym i w ujęciu oficjalnym – inaczej pojawi się ryzyko sprzeczności z prawem budowlanym. Bezpiecznie możesz w swoim ogrodzie postawić:

• psią budę,

• ceramiczny posąg,

• huśtawkę dla dziecka,

• wielką donicę z krzakiem,

• kapliczkę o charakterze religijnym.

Tego typu elementy oficjalnie należą do grupy małej architektury ogrodowej, a do ich umieszczenia nie potrzebujesz żadnych pozwoleń.

Ważne:

Mała architektura ogrodowa często stoi nieużywana przez długi czas. Dlatego zawsze impregnuj drewno, metal maluj proszkowo, a kamień zabezpieczaj przed mchem i glonami. Chyba że celujesz w bardziej rustykalny styl – wtedy możesz celowo „zezwolić” na lekkie zużycie się materiałów.

Architekturę ogrodową można podzielić ze względu na materiał budowy. Wyróżniamy np. konstrukcje drewniane (altany, pergole), konstrukcje kamienne (ścieżki, palisady) i elementy metalowe (bramy, furtki). Oprócz tego możemy określić ich rolę – użytkową lub dekoracyjną.

Najprostszym obiektem użytkowym, który znajduje się niemal w każdym ogrodzie, jest zwykła, drewniana ławka. Zapewnia miejsce do siedzenia i relaksu, czyli innymi słowy – pełni w ogrodzie jakąś użyteczną funkcję. To samo można powiedzieć o stołach piknikowych, mostkach, donicach, kompostownikach czy karmnikach dla ptaków. Do najciekawszych obiektów użytkowych zaliczamy:

• lampy solarne i latarnie ogrodowe,

• grille montowane na stałe nad paleniskiem,

• punkty wodne, np. zlewozmywaki ogrodowe do mycia rąk.

Funkcję użytkową pełni też np. buda dla psa. Jeśli chcesz wybudować swojemu pupilowi estetyczne schronienie, które przetrwa każdą zimę, przeczytaj: Buda dla psa – projekt i budowa krok po kroku.

Mała architektura ogrodowa, choć jest niewielkich gabarytów, zamienia pusty ogród w harmonijną całość. Altany tworzą przyjemny dla domowników cień oraz są miejscem do zjedzenia posiłku czy wypicia kawy. Trejaże służą jako naturalna zasłona, a oczka wodne gwarantują powiew świeżości. Sprawdź, który element sprawdzi się u Ciebie najlepiej.

Warto wiedzieć:

Mała architektura ogrodowa to świetny sposób na wypełnienie pustej przestrzeni w ogrodzie. Dysponujesz dużą działką, a wokół altany jest mnóstwo nieestetycznego, pustego miejsca? Rozstaw trejaże, donice, latarnie i drabinki, a zrobi się znacznie ciekawiej!

Pergole to otwarte struktury z podłużnymi belkami na górze, niekiedy obsadzane roślinami pnącymi. Tworzą w ogrodzie cienisty zakątek: idealny na upalne, letnie dni. Podobną funkcję pełnią altany, jednak są już bardziej złożoną konstrukcją, którą trudniej przenieść w inne miejsce.

Choć nazwa „trejaż” jest dla wielu enigmatyczna, wygląd kojarzy raczej każdy. To charakterystyczne słupki, połączone u góry poziomą belką, obrośnięte przez pnące się rośliny. Bywa mylony z pergolą, jednak trejaż to budowla płaska. Wyglądem bliżej mu do płotu niż altany.

Woda to żywioł, który wprowadza do ogrodu spokój i relaks. Niektórzy cenią oczka wodne i fontanny za powiewy rześkiego powietrza w upalne dni, inni zaś za odprężające odgłosy pluskania. To nieistotne, w jakim stylu masz ogród (np. rustykalnym, nowoczesnym) – element wodny zawsze jest na miejscu i raczej nigdy nie wyjdzie z mody.

Mała architektura ogrodowa z reguły nie wymaga dużych zdolności budowlanych. Większość elementów, takich jak place zabaw czy pergole, złożysz samodzielnie, korzystając z dołączonej instrukcji. Wyjątkiem może być jedynie drewniana altana (tutaj przydadzą się podstawowe umiejętności stolarskie oraz znajomość pracy z piłą, wiertarką i poziomicą). Nieumiejętnie postawiona budowla będzie łatwa do porwania przez wiatr, a w najlepszym wypadku – do uszkodzenia pojedynczych elementów. Plusy samodzielnej budowy małej architektury ogrodowej to:

• niskie koszty – wystarczy kupić gotowy zestaw do składania lub materiały (np. drewno, kamień);

• satysfakcja – własnoręczne postawienie altany to coś, czym możesz pochwalić się rodzinie i znajomym;

• elastyczność – działając w pojedynkę, masz pełną kontrolę nad czasem (możesz pracować np. tylko w weekendy lub wieczorem).

Mimo wszystko, jeśli brakuje Ci umiejętności lub czasu – lepiej poproś o pomoc sprawdzonego fachowca. Znajdziesz go m.in. w serwisie Majsteria, w kategorii Mała architektura ogrodowa. Dodaj zlecenie i zaczekaj na kontakt.

Podsumowując i upraszczając, mała architektura ogrodowa to niewielkie obiekty, które głównie pełnią funkcję dekoracyjną i niekiedy użytkową. Przykładem takiej architektury są wszelkiego rodzaju lampy ogrodowe, grille, place zabaw, drabinki na rośliny, trejaże czy nawet altany – choć do budowy niektórych z nich potrzebne jest pozwolenie (jeśli przekraczają powierzchnię 35 m²). Przepisy prawa nie są w tej kwestii precyzyjne, dlatego warto sprawdzać przeszłe wyroki sądowe, a w razie wątpliwości – konsultować się z prawnikiem. Małą architekturę ogrodową dzielimy ze względu na materiał budowy (zwykle drewno, kamień lub metal), a także pełnioną funkcję – czyli wcześniej wspomnianą użytkową i dekoracyjną. Obiekty o tak niewielkich gabarytach są zwykle proste w budowie (często wystarczy podążać za instrukcją), dlatego możesz postawić je w pojedynkę. Jednak przy bardziej skomplikowanych projektach (np. drewniana altana z dachem) warto skorzystać z pomocy fachowca.