Kontrolki samochodowe – co warto o nich wiedzieć?

Deska rozdzielcza, nazywana też kokpitem, pokazuje najważniejsze informacje o samochodzie: od ilości paliwa w baku, przez temperaturę silnika, aż po wykryte usterki. Znajdziesz tutaj także prędkościomierz (km/h), obrotomierz (ilość obrotów silnika) oraz drogomierz (potocznie: licznik), pokazujący liczbę przejechanych kilometrów. Starsze samochody korzystają z analogowych elementów i fizycznych wskazówek, podczas gdy nowsze modele posiadają w pełni cyfrowe kokpity.

Ważnym elementem deski rozdzielczej są kontrolki – świecące ikonki, które informują o stanie technicznym samochodu. Do kontrolek zaliczamy zarówno „check engine”, jak i zielone kierunkowskazy. Warto zwracać na nie uwagę i w porę reagować na usterki. Podczas przekręcania kluczyka w stacyjce powinny zapalić się wszystkie kontrolki – regularnie sprawdzaj, czy któraś z nich się nie przepaliła.

Kontrolki w kolorze zielonym lub niebieskim informują kierowcę o zupełnie normalnych zjawiskach, które mają miejsce w samochodzie – mowa tutaj na przykład o kierunkowskazie, który jest sygnalizowany także dźwiękowo. Do pozostałych kontrolek zielonych (lub niebieskich) zaliczamy:

• światła mijania / do jazdy dziennej / drogowe (tzw. długie);

• asystent pomagający w parkowaniu / asystent jazdy pod górkę;

• działające poduszki powietrzne;

• tempomat.

Z reguły im nowszy model samochodu, tym więcej kontrolek informacyjnych posiada – zwłaszcza jeśli ma automatyczną skrzynię biegów. Istnieje nawet kontrolka mówiąca o wciśnięciu hamulca („sprzęgła” w automacie) przed ruszeniem dźwigni. Więcej na temat tych ikonek przeczytasz w artykule: Co oznaczają zielone lub niebieskie kontrolki w samochodzie?

Kontrolki pomarańczowe potrafią już zaniepokoić, ale z reguły nie świadczą jeszcze o poważnej usterce. Do najczęściej spotykanych powodów zapalenia się ikonek w tym kolorze zaliczamy: niski poziom płynu do spryskiwaczy, rezerwę paliwa czy ogrzewanie szyby (tutaj ciężko mówić o awarii, wystarczy szybka korekta). Inne kontrolki pomarańczowe (lub żółte) to na przykład:

• „check engine”;

• niedziałający układ ABS (przeciwblokujący układ hamulcowy);

• niedziałający system ESP (stabilizacja toru jazdy);

• za mało ciśnienia w oponach;

• awaria świec żarowych.

Dezorientująca jest kontrolka świateł przeciwmgielnych tylnych, która często jest koloru żółtego – początkujący kierowca może ją pomylić z przepaleniem się żarówki samochodowej. Choć często bywają irytujące, pomarańczowe kontrolki potrafią poinformować o grożącym niebezpieczeństwie – ostrzegają np. przed źle zamkniętym wlewem paliwa czy uszkodzeniem skrzyni biegów podczas jazdy. Więcej o pomarańczowych ikonkach dowiesz się, czytając: Co oznaczają żółte kontrolki w samochodzie?

Ważne: 

Przeciwblokujący układ hamulcowy to ważna sprawa! Hamulce nadal będą działać, jednak bez dodatkowej ochrony. Jeśli zauważysz kontrolkę samochodową z symbolem ABS, natychmiast zdiagnozuj problem – od tego może zależeć, czy zdążysz w porę zahamować.

Awarie w samochodzie dzielimy na 5 głównych kategorii: awarie silnika, układu elektrycznego, sprzęgła, hamulców i pozostałe (w tym np.: awarie opon, świateł itp.). Każda z nich jest symbolizowana innym typem kontrolek.

Najbardziej uniwersalna (i zarazem budząca grozę) kontrolka to „check engine”. Dlaczego? Ponieważ w gruncie rzeczy może oznaczać wszystko. Od drobnych niedopatrzeń, w stylu luźnej klapki wlewu paliwa, aż po dużo poważniejsze sytuacje, jak uszkodzenie katalizatora. W niektórych przypadkach kontrolka zaczyna dodatkowo migać, co wskazuje na problem, który należy wyeliminować tak szybko, jak to możliwe. Kontrolka „check engine” jest koloru żółtego, pomarańczowego lub czerwonego i przedstawia rysunek silnika z napisem „check” lub „service engine soon”. Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, że „check engine” informuje zwykle o usterkach elektrycznych – te mechaniczne często są niemożliwe do wykrycia przez automat (potrzebna pomoc fachowca). Warto dbać o silnik, gdyż jego remont może kosztować nawet połowę wartości starszego samochodu. Dlatego sprawdź: Co oznacza kontrolka silnika w samochodzie?

Awarię układu elektrycznego rozpoznasz po ikonce z konturem samochodu i kluczem francuskim. Tutaj sytuacja wygląda podobnie, jak przy awarii silnika – kontrolka informuje zarazem o wszystkim, jak i o niczym szczególnym. Konieczne będzie zatem podpięcie samochodu do komputera i znalezienie przyczyny. Obawy powinna budzić ikona z narysowanym akumulatorem, która oznacza niski poziom jego naładowania (zwłaszcza, jeśli bateria była niedawno podpinana do prostownika). Może to wskazywać na spadki napięcia. Powodów może być mnóstwo: od awarii alternatora, przez problemy z jego pasem napędowym, aż po wadę mechaniczną wewnątrz samego akumulatora.

Niestety, samochody nie mają dedykowanej kontrolki dla sprzęgła. Zamiast tego możesz zasugerować się ikonką „uszkodzenia skrzyni biegów”, symbolizowanej przez wykrzyknik wewnątrz koła zębatego. Choć kontrolka zwykle informuje o awariach w obrębie samej skrzyni (np. usterka przekładni), wprawiony mechanik samochodowy może wykorzystać tę informację do diagnozy wad sprzęgła. W przypadku manualnej skrzyni biegów zwróć uwagę na symptomy takie jak trudność z wrzucaniem biegów czy nieprzyjemny zapach spalenizny (potencjalnie zużyte okładziny tarczy).

Ta czerwona kontrolka wygląda jak wykrzyknik w okręgu, czasami otoczony nawiasami. Sygnalizuje proste problemy z układem hamulcowym (jak zaciągnięty hamulec ręczny), ale też te bardziej złożone (jak niski poziom płynu hamulcowego lub zużycie klocków). Naprawy w obrębie układu hamulcowego są względnie tanie i szybkie do wykonania.

Pamiętaj, że od bezpieczeństwa samochodu zależy Twoje bezpieczeństwo. Dlatego, jeśli zauważysz czerwoną kontrolkę, od razu wybierz się do sprawdzonego mechanika (znajdziesz go m.in. za pośrednictwem serwisu Majsteria, w kategorii Serwis samochodowy).

Nieco spokojniej możesz podejść do sprawy, jeśli na kokpicie pojawi się kontrolka pomarańczowa – zwłaszcza taka dotycząca niskiego poziomu paliwa czy ciśnienia w oponach. Ikonki zielone i niebieskie możesz w gruncie rzeczy ignorować – informują o prawidłowej pracy samochodu. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy zaczynają świecić bez żadnego bodźca: może okazać się, że w aucie jest wadliwy układ elektroniczny.

Podsumowując, kontrolki samochodowe dzielimy na 3 kategorie: informacyjne (zielone lub niebieskie), ostrzegawcze (pomarańczowe lub żółte) oraz awaryjne (czerwone). Praktycznie każdy element auta posiada dedykowaną ikonkę. Nie każda kontrolka czerwona oznacza poważne uszkodzenie samochodu – tak samo, jak nie każda kontrolka pomarańczowa dotyczy błahych usterek. Dlatego, jeśli zauważysz na kokpicie świecącą z niewiadomego powodu kontrolkę, od razu skonsultuj się z mechanikiem. Pamiętaj, że bezpieczeństwo auta jest równe bezpieczeństwu kierowcy i pasażerów.